Documentaire Merwedegijzelaars bij NOS op 4 mei
Anja van der Starre is al jaren bezig met de Merwedegijzelaars, de geschiedenis van de razzia op 16 mei 1944. Het is een ietwat vergeten geschiedenis, die de laatste jaren meer aandacht krijgt en, niet onbelangrijk, ook meer erkenning voor de slachtoffers en hun families.
Aanleiding voor de razzia was feitelijk een gebeurtenis aan de andere kant van de Merwede. Op 14 april 1944 wordt Wouter Smit, zonder enige aanleiding, door een jonge landwachter beschoten in Giessendam/Neder-Hardinxveld. Smit overlijdt en de ondergrondse neemt wraak door in de nacht van 9 op 10 mei een aantal landwachters in de Zuid-Hollandse Biesbosch te overvallen. Twee landwachters, waaronder de vader van de jonge landwachter, komen om.
Het antwoord van de bezetter laat niet lang op zich wachten; in de ochtend van 11 mei wordt eerst een aantal bekende burgers opgepakt uit Sliedrecht, Giessendam en Hardinxveld. Op 16 mei worden vervolgens ook nog eens honderden jonge mannen opgepakt in genoemde dorpen, Sleeuwijk, Werkendam en de Biesbosch. Allen worden naar Kamp Amersfoort gebracht, waar allerlei kwellingen en mishandeling hen te wachten staan. Kampbewaker Joseph Kotälla, later één van de Vier van Breda en met bijnaam Beul van Amersfoort, is berucht om zijn gewelddadigheid en mishandelingen.
Tot 6 juli worden 263 gijzelaars vrijgelaten, waaronder vijf of zes afkomstig uit de dorpen aan deze kant van de rivier, de rest wordt op transport gesteld naar verschillende kampen in Duitsland. Van de 42 Werkendamse gijzelaars overlijden er vijf. De overigen keren na de oorlog terug naar families. Het merendeel zwijgt over wat hen overkomen is.
Anja van der Starre, wiens vader werd opgepakt bij deze razzia, heeft veel onderzoek gedaan; wat uitmondde in een boek en een zeer uitgebreid digitaal monument: www.merwedegijzelaars.nl. Hannie Visser-Kieboom beschreef in haar boek ‘Brabantse Merwedegijzelaars’ (uitgebracht mei 2011 bij de Hist.Ver.) de verhalen aan Brabantse zijde, waarbij 42 jonge mannen, die allen woonden in het Land van Heusden en Altena en o.a. in de Biesbosch werkten, werden opgepakt.
Deze week werd bekend dat de NOS aan Van der Starre bevestigde dat de geschiedenis van de Merwedegijzelaars centraal wordt gesteld in een Documentaire voor de Nationale Herdenking 2019.
Van der Starre: “In de eerste plaats ben ik door dit nieuws echt enorm geraakt. Wat zou ik dit graag met mijn vader delen! Een documentaire voor de landelijke televisie over het bizarre verhaal van aanslag, represaille, heel veel onschuldige slachtoffers en stil verdriet. Voor de meeste gijzelaars is het een postuum eerbetoon, maar ik wil vooral benadrukken dat dit een grote handreiking naar slachtoffers en nabestaanden is.”
De documentaire zal op zaterdag 4 mei rond 20.30 uur worden uitgezonden op NPO2.
Foto: Wachttoren bij entree van Kamp Amersfoort (bron: merwedegijzelaars.nl) ...
Photo
Jubilarissen
Donderdag 14 maart hield onze vereniging de jaarlijkse ledenvergadering, waarin ook de jubilarissen, die al 25 jaar lid zijn van de vereniging, gehuldigd worden.
Dit jaar kende de vereniging tien jubilarissen, twee van hen waren op de vergadering aanwezig om hun speciaal ontworpen verenigingsspeldje en roos in ontvangst te nemen.
Na de vergadering hield Cees Schuller uit Drimmelen een interessante lezing over de postbezorging in De Biesbosch, die al sinds 1897 bestaat. Schuller nam zijn aandachtige toehoorders mee op de postronde per roeiboot en later per motorbootje, schetste de barre omstandigheden in de winter, vertelde over de vele bakken koffie die de postbestellers dronken bij de Biesboschbewoners en vertoonde er prachtige oude foto’s bij.
Op de foto v.l.n.r. voorzitter Kees Vreeken, jubilarissen Marianne Groeneveld-Cornet en Arie de Keijzer en penningmeester Aleida den Hollander-Brienen. ...
Photo
Lezing: Postbezorging in De Biesbosch
In bijna ieder boek over de Biesbosch staat wel een foto van een postbootje, regelmatig duiken oude foto’s op met een postbode of postbootje in De Biesbosch. De postbodes waren bekende mensen in de regio. Cees Schuller zocht uit welke postboten en postbodes er waren en dat zijn er meer dan hij dacht. Hij verzamelde heel veel materiaal en weet er inmiddels alles van. Op 14 maart zal hij een lezing verzorgen voor de Historische Vereniging Werkendam en De Werken c.a. Iedereen is van harte welkom in de Maranathakerk, vanaf ca. 20.30 uur. Niet-leden betalen € 5, voor leden is de toegang gratis. Voorafgaand vindt de jaarlijkse ledenvergadering plaats. Daar zullen ook de jubilarissen, die 25 jaar lid zijn, gehuldigd worden. ...
Photo
HUISKAMERLEZING IN HET ANDRIES VISSERHUIS
Al decennia lang verdiept erelid Valentine Wikaart zich in de geschiedenis van Werkendam. Ze doorzocht eeuwenoude archieven en stuitte daarbij steeds op bijzondere verhalen uit het leven van alle dag. Hoe leefden 17e eeuwse Werkendammers? Wat waren het voor mensen. Wat waren hun (on)deugden? Valentine neemt ons mee naar vier eeuwen geleden en vertelt over mensen wiens levensverhaal, om welke reden dan ook, in de archieven is achtergebleven. Ze komen tot leven en zullen u verrassen.
Voor deze lezing moet u zich aanmelden. De ruimte is beperkt, dus wees er snel bij! Ga naar www.historiewerkendam.nl/huiskamerlezing en meld u aan. ...
Photo
